streszczenie tych tematów. AMERYKA PRZED PRZYBYCIEM...

streszczenie tych tematów.

AMERYKA PRZED PRZYBYCIEM EUROPEJCZYKÓW

W czasie gdy Europejczycy toczyli wojny, wznosili katedry, prowadzili badania naukowe i zajmowali się twórczością literacką, w nieznanej im jeszcze Ameryce mieszkały plemiona indiańskie. Zasiedlały one oba kontynenty amerykańskie od Alaski po Patagonię. Niektóre z nich, takie jak Majowie, Aztekowie i Inkowie, stworzyły wysoko rozwinięte cywilizacje, które mogły poszczycić się wieloma osiągnięciami.

Mimo trudnych warunków naturalnych ludy indiańskie tworzyły pierwsze państwa. Na ich terenie zakładano miasta, w których niekiedy żyło kilkakrotnie więcej ludzi niż w największych stolicach europejski -tamtych czasów. W ośrodkach tych kwitł handel i p wstawały piękne dzieła sztuki. Wznoszono tam również potężne świątynie oraz pałace.

Najstarszą cywilizację na terenie Ameryki Środkowej stworzyli w II tysiącleciu p.n.e. Olmekowie. Zajmowali się oni handlem, wytwarzali ceramikę oraz rzeźby z k: mienia. Sporządzili także pierwszy na kontynencie amerykańskim kalendarz. Ponadto znali pismo hieroglificzne, które posłużyło innym ludom indiańskim do wynalezienia własnych alfabetów. Przez długi czas osiągnięcia Olmeków wywierały znaczny wpływ na pozostałe społeczności żyjące w Ameryce Środkowej.

MAJOWIE

Na terytorium dzisiejszego Meksyku, Gwatemali, Salwadoru i Hondurasu rozwinęła się cywilizacja Majów. Gdy jednak Europejczycy odkryli Amerykę, okres największej świetności lud ten miał już za sobą.

Majowie zajmowali się przede wszystkim uprawą kukurydzy, a ziemię użyźniali za pomocą popiołów powstających po wypalaniu lasów. Nie znali koła i posługiwali się kamiennymi narzędziami. Nie używali także metalowych narzędzi ani nie hodowali zwierząt jucznych oraz pociągowych. Mimo to cywilizacja Majów pozostawiła po sobie niezwykłe osiągnięcia. Od I tysiąclecia n.e. posługiwali się oni własnym pismem hieroglificznym. Dzięki temu utrwalili swoje dokonania i stworzyli wiele dzieł z zakresu matematyki, religii i astrologii. Z zachowanych zapisów można się dowiedzieć, że na podstawie obserwacji ruchu gwiazd ustalili długość roku słonecznego. Ich obliczenia były dużo dokładniejsze niż te, które stosowano w kalendarzu juliańskim, używanym wówczas w Europie. Ponadto wprowadzili do wymyślonego przez siebie systemu liczenia cyfrę zero. Na tle innych ludów Ameryki wyróżniały ich także wspaniałe malarstwo i architektura.

Majowie nie utworzyli nigdy jednolitego imperium. Ich kraj podzielony był na kilka niezależnych miast-państw, toczących między sobą walki i zawierających krótkotrwałe sojusze. Właśnie z powodu takiej organizacji państwa Majów oraz dzięki ich znaczącym osiągnięciom w dziedzinie nauki i sztuki niektórzy uczeni lud ten nazywają Grekami Ameryki.

CYWILIZACJA AZTEKÓW

Aztekowie przybyli na tereny środkowego Meksyku z północy prawdopodobnie w XII w. Obszar ten był już wówczas gęsto zaludniony dlatego musieli stoczyć wiele walk z miejscowymi plemionami. Ostatecznie osiedlili się nad jeziorem Texcoco a na jednej z położonych na nim wysp zbudowali swoją stolicę - Tenochtitlan . Miasto otaczały mniejsze zielone wyspy które z lądem łączyły liczne groble. Komunikację oraz transport towarów umożliwiała mieszkańcom rozbudowana sieć kanałów, po których pływały łodzie. W centrum stolicy wznosiły się bielone wapnem gmachy świątyń oraz potężne piramidy.

W 1428 r. Aztekowie zaczęli tworzyć imperium. W kolejnych dziesięcioleciach podbili sąsiednie plemiona i zajęli rozległe tereny od wybrzeża Oceanu Spokojnego aż do Zatoki Meksykańskiej

Aztekowie, tak jak inne ludy Ameryki, nie znali koła ani żelaza. Zajmowali się przede wszystkim rolnictwem - uprawiali kukurydzę, pomidory dynie, fasolę oraz bawełnę. Nie wykorzystywali do pracy zwierząt pociągowych, dlatego ziemię pod zasiew przygotowywali za pomocą motyk. W domach hodowali jedynie ptactwo - głównie indyki i bażanty. Trudnili się również rzemiosłem, a w ich warsztatach powstawały wysokiej jakości tkaniny, kunsztowna biżuteria i pięknie dekorowane naczynia. Do wyrobu niektórych narzędzi czy broni używali miedzi i cynku, natomiast ozdoby wykonywali ze srebra oraz złota.

Do największych osiągnięć tego ludu zalicza się stworzenie pisma hieroglificznego oraz opierającego się na roku słonecznym kalendarza. Ważnym dokonaniem stało się także opracowanie systemu liczenia, którego podstawą była liczba 20. Jednak w odróżnieniu od systemu liczenia Majów nie uwzględniał on zera.

Aztekowie byli politeistami. Ważne miejsce w ich religii zajmował kult Słońca i gwiazd. Wpływ na kształtowanie się wierzeń azteckich miały również walki prowadzone z innymi plemionami, dlatego istotną rolę wśród bóstw odgrywał bóg wojny. Niektóre z obrzędów ku jego czci charakteryzowały się dużym okrucieństwem - polegały bowiem na składaniu ofiar z ludzi. Mieszkańcy Meksyku szczególnie czcili boga powietrza i ziemi Quetzalcoatla , przedstawianego zazwyczaj jako pierzastego węża, który potrafił latać.

IMPERIUM INKÓW

Twórcami najbardziej rozwiniętej cywilizacji na terenie Ameryki Południowej byli Inkowie. Zamieszkiwali oni wysokie Andy na obszarze dzisiejszego Peru. W XII w. lud ten rozpoczął systematyczny podbój terenów należących do sąsiednich plemion. Jednak szczyt potęgi Inkowie osiągnęli dopiero w XV w. Stworzone przez nich imperium obejmowało terytoria dzisiejszego Peru i Ekwadoru oraz część Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny. Stolicą Inków było położone wysoko w Andach Cuzco . Na czele państwa stał uważany za syna Słońca - Inka -władca absolutny, na którego poddani nie śmieli podnieść wzroku.

Inkowie, podobnie jak Aztekowie i Majowie, zajmowali się głównie rolnictwem. Oprócz kukurydzy uprawiali również ziemniaki, które z Ameryki Południowej rozprzestrzeniły się na cały świat. Potrafili nawadniać pola, stosowali nawozy, a na stokach gór zakładali uprawne tarasy. Hodowali także zwierzęta domowe, głównie lamy i alpaki, wykorzystywane do transportu towarów.

Tak jak pozostałe rozwinięte cywilizacje Ameryki, Inkowie opracowali własny kalendarz oraz prowadzili obserwacje astronomiczne. Ich osiągnięcia naukowe nigdy jednak nie dorównały dokonaniom Majów. Natomiast w dziedzinie budownictwa przewyższyli nie tylko inne plemiona amerykańskie, lecz także Europejczyków. W wysokich górach wybudowali sieć doskonałych dróg o łącznej długości kilku tysięcy kilometrów. Część tych tras jest używana do dziś. Inkowie stworzyli również szybką i sprawną komunikację pocztową. Kurierzy dostarczali wiadomości nawet-do najbardziej niedostępnych rejonów imperium. Wzdłuż szlaków powstawały stacje, gdzie posłańcy mogli odpocząć. Przekazywanie zapisanych informacji odbywało się na zasadzie sztafety. Gdy biegacz dotarł do wyznaczonego miejsca, jego następca przejmował przesyłkę i udawał się w dalszą drogę. Inkowie znali także system sygnalizacji, którego podstawą było zastosowanie ognia i znaków dymnych. Ponadto mieli dużą wiedzę medyczną, szczególnie w dziedzinie chirurgii.

Inkowie tworzyli dobrze zorganizowane społeczeństwo, w którym obowiązywała solidarność i wzajemna odpowiedzialność. Prawo inkaskie było surowe i przewidywało wyrok śmierci za kradzież popełnioną z chęci zysku. Jeśli jednak dana osoba dopuszczała się przestępstwa z powodu złej sytuacji materialnej, uniewinniano ją, karano natomiast naczelnika wsi, który przyczynił się do zubożenia swojego poddanego. Najważniejszą dla Inków zasadą było powiedzenie: „Żyj tak, jakbyś miał umrzeć jutro, ale gospodaruj tak, jakbyś miał żyć wiecznie".

Rozwiązania (0)