Andrzej Stasiuk Wschód Patrzyłem przez rzekę na krainę...

Andrzej Stasiuk
Wschód
Patrzyłem przez rzekę na krainę dzieciństwa. Widziałem białe mury dawnego
prawosławnego monastyru Chrystusa Zbawiciela w rusko-bizantyjskim stylu. Trochę dalej na
północ wieżyczkę dawnej unickiej cerkwi, a teraz kościoła katolickiego. Pamiętałem jego
drewniany, kadzidlany i woskowy zapach. Patrzyłem w stronę minionych dni. [...] Porzuciłem
żwirówkę i wróciłem na asfalt. Za wsią dogoniłem dwóch chłopców na rowerach. Jeden wiózł
gwiazdę betlejemską na kiju. Była z szarej tektury, jeszcze niepozłocona. Miała kolor ziemi
i łąk. Wiatr wiał i jechali z trudem. W głąb pejzażu, który wydawał się bardzo stary i ledwo
naruszony ludzkim życiem. Obraz był prosty i piękny. Pochyleni, pod wiatr, jechali wskroś pustki,
by gdzieś pozłocić tę gwiazdę. Wydobyć ją z burej materialności, uwolnić
z podmokłego, przedwiecznego krajobrazu i choć trochę naznaczyć nadprzyrodzonością.
Na starych i czarnych od smaru rowerach jechali po złoto, kadzidło i mirrę. Dwa tygodnie
przed świętami Trzech Króli. Mieli tyle lat co ja, gdy przyjeżdżałem w te strony, by na zawsze je
zapamiętać. Teraz powracałem, by cokolwiek zrozumieć z własnego życia. Wyprzedziłem ich i po
chwili znowu skręciłem w nasiąkniętą żwirówkę. [...] Ujechałem, jak daleko się dało. Piaszczysty
wądół przepadł w sośninie.
Wysiadłem i poszedłem nad rzekę. Była szarobłękitna, a nie zielona. Płynęła wolno pod
niskim niebem i zostawiała wieś za sobą. Zawsze miałem słabość do miejsc, z których można tylko
wracać, do miejsc, które leżą na końcu. Zawsze. Instynktownie ich szukałem. [...] Po lewej było
wzgórze usypane w zamierzchłej przeszłości.
Siadywałem na nim z wiejskimi chłopakami i patrzyłem na drugą stronę, na miejsce, w
którym stałem teraz. Wyobrażałem sobie, że kiedyś wybiorę się za rzekę, a potem jeszcze dalej i
dalej. [...] No bo jak to jest? Że z czasem oddalamy się od miejsca własnych narodzin i to ma być
ucieczka, zdrada, emigracja? I wszystko, co robimy, jest próbą powrotu? Że życie to wygnanie? Jak
u jakichś bośniackich bogomiłów?1 I jak u Breakoutu2 , że „rzeka dzieciństwa”? Jak ten mój Bug,
nad który muszę czasami powrócić, żeby choć na chwilę wymknąć się wygnaniu i przechytrzyć
samotność? Jak to jest? Że im szersze zataczamy kręgi, tym wyraźniejszy jest środek tego krążenia i
tym silniejsze przyciąganie?
Źródło: Andrzej Stasiuk, Wschód, Wołowiec 2014, s. 99–105.
1 Bogomiłowie – wyznawcy jednej z sekt chrześcijańskich.
2 Breakout – polski zespół bluesrockowy, założony w 1968 r.
Jak artyści kreują obrazy krainy dzieciństwa? Odpowiedz, odwołując się do fragmentu
utworu Andrzeja Stasiuka Wschód oraz wybranych tekstów kultury.

Rozwiązania (0)